Wetenschap is geen luxe, maar de motor die ons dagelijks leven vooruithelpt - Een pleidooi van Guillén Fernández, directeur Wetenschap

Nieuws Wetenschap is geen luxe, maar de motor die ons dagelijks leven vooruithelpt

3 oktober 2025

Wetenschap verdient het om gevierd te worden. We zouden ons meer moeten beseffen hoe diep verweven wetenschap is met ons dagelijks leven. Een oproep van Guillén Fernández, directeur Wetenschap van het Radboudumc.

Dit weekend viert Nederland de wetenschap. Tijdens het Weekend van de Wetenschap openen instituten en laboratoria hun deuren om te laten zien hoe kennis ons dagelijks leven raakt. Juist in tijden van twijfel, eindeloos veel informatie en toenemend wantrouwen moet dit weekend een wake-up call zijn: wetenschap is goéd nieuws. Soms groot en spectaculair, maar vaker in stilte. Langzame vooruitgang die stap voor stap uit onderzoek groeit en uiteindelijk impact heeft op onze gezondheid.

Want neem je even afstand, dan zie je hoe groot de vooruitgang werkelijk is. We leven gemiddeld tien jaar langer dan de generatie voor ons en brengen die extra jaren steeds vaker in goede gezondheid door. Onderzoeken naar veroudering laten zien dat zeventigjarigen van nu cognitief functioneren zoals vijftigers twintig jaar geleden.

Miljoenen levens verlengd

Ook bij ziekten die ons nog altijd diep raken, zoals kanker, verandert het beeld. Nog steeds krijgen dagelijks mensen een ingrijpende diagnose en overlijden patiënten aan de ziekte. Maar sinds de vroege jaren negentig is de kans om aan kanker te overlijden substantieel gedaald. Vroegtijdige opsporing, nieuwe medicijnen en immuuntherapieën hebben samen miljoenen levens verlengd. Of kijk naar leukemie: het risico dat een kind hier in Nederland aan overlijdt is sinds de jaren zeventig met bijna negentig procent afgenomen. En dankzij het HPV-vaccin is baarmoederhalskanker bij jonge vrouwen in sommige landen ook met negentig procent afgenomen. Wat lang vooral een verhaal van angst was, wordt zo steeds meer een verhaal van vooruitgang en hoop.

Blijvende steun is nodig

In Nijmegen, bij ons Radboudumc, werken we dagelijks keihard aan deze vooruitgang. Onderzoekers ontwikkelen veelbelovende AI die tumoren eerder opspoort, waardoor patiënten sneller duidelijkheid krijgen. Door ziekten op moleculair niveau te ontrafelen vinden we therapieën die beter aansluiten bij iedere patiënt. En met nieuwe modellen die ziekteprocessen nabootsen ontdekken we behandelingen die direct naar de kliniek vertaalbaar zijn. Maar er is nog veel te doen: bij hardnekkige ziekten verloopt vooruitgang langzaam en vraagt de zoektocht om lange adem. Dat lukt alleen met blijvende steun voor onderzoek, onafhankelijk van politieke keuzes en beperkte budgetten. Zo kunnen we steeds meer mensen langer én beter laten leven.

Ziet iedereen wetenschap dan als goed nieuws en is er geen reden tot zorg? Zeker niet. Het vertrouwen in wetenschap staat onder druk en nepnieuws, misinformatie en zelfs frauduleuze wetenschap zijn reële uitdagingen. Maar juist daarom moeten we de andere kant ook blijven vertellen. Niet om kritiek te verdoezelen, maar om balans te brengen. Want de stille vooruitgang in behandeling, gezondheid en levensverwachting verdient minstens evenveel aandacht als kritische geluiden.

Laat dit Weekend van de Wetenschap een oproep zijn om de vooruitgang die we samen boeken zichtbaarder te maken. Wetenschap wint aan kracht wanneer we niet alleen de problemen maar ook het goede nieuws laten zien. Wanneer onderzoekers in gewone taal uitleggen wat ze doen en wanneer mensen merken dat wetenschap overal om hen heen is. In de zorg die ze ontvangen, in de medicijnen die werken en in de technologie die hun leven makkelijker maakt. Wetenschap is geen luxe, maar de motor die ons dagelijks leven vooruithelpt. Dat mogen we vaker en luider laten horen, als het goede nieuws dat het is.

Over het Weekend van de Wetenschap

Benieuwd? Neem bijvoorbeeld op zaterdag in Nijmegen een kijkje in het Donders City Lab. Hier staat het volledige programma van het Weekend van de Wetenschap.